*Spoiler Alert* In dit artikel wil ik graag mijn gedachten delen over de diepere betekenis van de film Black Swan. Zoals ik al vertelde bij mijn recensie is Black Swan een film die in je hoofd blijft spoken. Ik had nog zo veel vraagtekens! Ik kan zo'n film dan niet zomaar naast me neer leggen en discussieer er graag over met anderen. Ik heb er met vriendinnen over gesproken en gedachten uitgewisseld via twitter DMs en e-mails. Let op, klik alleen op 'meer lezen' als je Black Swan hebt gezien of het niet erg vind om te lezen waar de film over gaat *Spoiler Alert*
Lezeres Drusilla deelde met mij een link waar Black Swan in verband wordt gebracht met moeder/dochter seksueel misbruik. Het artikel is geschreven door een vrouw die vroeger door haar moeder is misbruikt en tijdens het kijken van de film was de achterliggende gedachte voor haar en haar zus, die ook seksueel is misbruikt door hun moeder, zo klaar als een klontje. De link naar het artikel vind je hier. Ik raad aan om het artikel te lezen voordat je verder gaat.
Nadat ik haar artikel had gelezen veranderden mijn vraagtekens langzaam naar uitroeptekens! Het leek ineens allemaal vrij logisch. Natuurlijk zag Nina spoken. Ze is getraumatiseerd, wordt onderdrukt en misbruikt, dat doet echt wat met je. Ik dacht dat het met de stress rondom het Ballet te maken had. Harde trainingen, weinig eten, bang zijn dat iemand je rol inpikt.
Wat mij ook meteen al opviel was het feit dat ze zo'n kinderlijke kamer had en dat haar moeder haar zo klein houdt. Inderdaad, welke 20-er heeft er een roze kamer met talloze knuffels en laat zich aan- en uitkleden door haar moeder? En die scene met de taart, daar lijkt Nina oprecht bang voor haar moeder en ze gedraagd zich heel onderdanig.
Die zogenaamde uitslag op haar rug kan uitslag zijn als gevolg van stress, zoals ik eerst dacht, vergelijkbaar met eczeem. Later attendeerde iemand mij erop dat het krab-gedrag eigenlijk zelfmutilatie is. Vrouwen zijn hier gevoeliger voor dan mannen. Ze snijden zichzelf, trekken haren uit hun hoofd (of wimpers en wenkbrauwen) of krabben zichzelf. Zelfmutilatie wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door diepliggende stress, trauma's en pijnlijke herinneringen.
De beruchte sexscene van Lily en Nina is in eerste instantie shockerend en wellicht vallen daarom een paar dingen niet meteen op. Vriendin Nena me erop dat Lily met flitsen veranderd in Nina's moeder in haar jongere jaren. Ik sputterde tegen, want ik was er van overtuigd dat het Nina zelf moest voorstellen. Maar de haren hangen los, net zoals de haren van Nina's moeder, en als je goed kijkt lijkt ze ergens wel en ergens niet op Nina. Nena zou dus best wel eens gelijk kunnen hebben! Ik zocht een foto op van Barbara Hershey in haar jongere jaren, de actrice die de rol van Nina's moeder speelt:
De gelijkenis met Nina is treffend en ik kan me voorstellen dat ze juist haar hebben gecast voor deze rol. Ik ben overtuigd: tijdens de sexscene ziet Nina flitsen van haar moeder. De vraag is nu, is de sexscene echt gebeurd maar dan met Nina's moeder in plaats van Lily? Fantaseerde Nina dat het Lily was om het misbruik dragelijker te maken? Of was alles een hallucinatie en is de hele sexscene niet gebeurd?
Hierboven een plaatje uit de sexscene. Ze lijkt niet op Lily, maar ook niet op Nina, alhoewel ze er wel erg veel van weg heeft. Denken jullie ook dat het de moeder moet voorstellen?
Nog een scene: Nina zit in bad en pleasured zichzelf. Ineens heeft ze bloed aan haar handen. Ze kijkt op, ziet haar moeder (in jongere jaren) met bloed in haar mond. Alweer een hint van moeder-dochter seksueel misbruik.
Ergens anders las ik dat Nina in de lip van Thomas beet, maar dat haar moeder een litteken/scheur in haar onderlip heeft...
Dat Nina's moeder met haar seksualiteit staat verbonden wordt duidelijk uit de scene waarin Nina zich 's ochtends masturbeert bij wijze van 'huiswerk'. Dit moest ze doen van Thomas om in touch te komen met haar passie om zo beter de rol van Black Swan te dansen. Ze draait zich om en ineens ligt daar Nina's moeder in de hoek van de kamer te slapen. De zaal lachte, ik ook. Das schrikken! Maar als je er over nadenkt kan dit inderdaad een metafoor zijn.
Op een gegeven moment verzet Nina zich tegen haar moeder. Dat is na de sexscene. Ze flikkert die knuffels weg, zoekt een stok zodat haar moeder de kamer niet binnen kan komen. Ze wil vrijheid. Ze wil haar innerlijke seksuele passie ontwaken die al die tijd is onderdrukt door het misbruik van haar moeder. Haar moeder kickt er kennelijk op om Nina als een klein meisje te houden, maar Nina verzet zich hiertegen. 'I just want my little girl back!' schreeuwt haar moeder wanhopig.
Er is een andere scene waar Nina's moeder in de deuropening staat en vraagt 'Are you ready for me?'. Als je er over nadenkt, ready for what? De manier waarop, bedacht ik me later, is typisch de manier waarop je iemand vraagt 'Kom je mee naar bed?'.
Wat is de rol van Lily in Black Swan? Lily is gewoon een flierefluiter die vriendelijk doet tegen de vreemde Nina. Maar wat zet Nina er toe aan om haar ineens als the enemy te zien en waarom wordt ze vermoord? Ik vond dit erg lastig om te begrijpen, maar door dat ene het artikel werd het me wel wat duidelijker. Nina's moeder heeft 2 kanten; aan de ene kant is ze heel vriendelijk tegen Nina en zoekt ze op die manier toenadering, maar aan de andere kant misbruikt ze Nina en dat ziet Nina als verraad.
Lily doet vriendelijk tegen Nina en daarom brengt Nina haar in verband met haar moeder. Maar na vriendelijkheid komt verraad en daarom slaat Nina ineens zo om. Ineens is Lily the enemy en steelt ze haar rol!
Nina is seksueel geblokkeerd, maar om de Black Swan perfect te dansen moet ze haar innerlijke passie ontwaken. De blokkade komt, obviously, door haar moeder. Om perfect te dansen, want dat is Nina's grootste wens, moet ze haar blokkade opheffen en dat is wat we zien in de scene waar Nina Lily vermoord met een stuk spiegel. Lily staat symbool voor Nina's moeder en door Lily te vermoorden doodt ze eigenlijk haar moeder, haar blokkade, waardoor ze in de scene erna een voortreffelijke Black Swan danst.
In de scene waar de White Swan sterft staat Nina's moeder centraal. De camera richt zich om beurten op het gezicht van Nina en Nina's moeder, die huilend in de zaal toekijkt. De reden van haar sterven, of haar lijden eigenlijk, is haar moeder.Wat ik nog steeds niet snap is waarom Nina zichzelf uberhaupt heeft gestoken met het stuk spiegel. Wat het in een vlaag van waanzin of wilde ze echt dood?
Bijna alle vreemde scenes hebben dubbelzinnigheden en staan symbool voor een diepere betekenis. Dat is wat Black Swan zo'n meesterstuk maakt. Ik wil de film graag nogmaals zien om beter op de details te letten en mijn nieuwe inzichten meteen toe te kunnen passen.
Graag hoor ik jullie gedachten over deze film.
Until next time,
Serena Verbon
